Biogramy

Informacje o niektórych absolwentach Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży (alfabetycznie)

Kolorem czerwonym zaznaczono nazwiska osób, których biogramów nie ma w książce „Państwowa Szkoła dla Leśniczych w Białowieży 1929-1936”

 

Adam Jerzy Ciołkowski (1912-1992)

Urodził się 9.11.1912 r. w Kolnie jako najmłodsze dziecko Józefa i Katarzyny z d. Olszak. Uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Łomży; naukę przerwał po śmierci swojej matki i od września 1930 r. podjął pracę w Nadleśnictwie Kolno, leśnictwo Kozioł jako praktykant leśny. W 1933 r. został powołany do służby wojskowej do łączności w Zegrzu.

W 1935 r. został przyjęty do Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży, której absolwentem został w 1936 r. W 1937 r. ukończył szkolenie podchorążych w Zegrzu, gdzie ugruntował biegłą znajomość języka niemieckiego. W marcu 1937 r. otrzymał skierowanie do pracy na Kresach, w leśnictwie Lubinowo w Nadleśnictwie Rudawka. Od października 1938 r. jako p.o. leśniczego objął leśnictwo Szczara w Nadleśnictwie Rudawka, gdzie pracował i mieszkał do wojny.

Podczas kampanii wrześniowej, z powodu wybuchu bomby lotniczej, był kontuzjowany, stracił częściowo słuch, a 25.09.1939 r. w okolicach Lublina dostał się do niewoli niemieckiej, z której udało mu się uciec. Powrócił do leśniczówki, by wkrótce znaleźć się w transporcie leśników wywożonych przez NKWD na Syberię, ale i tym razem w Baranowiczach udało mu się zbiec. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej od sierpnia 1941 r. skierowany został do pracy w Nadleśnictwa Kolno jako leśniczy, gdzie pracował u Niemców do lipca 1943 r. Następnie ukrywał się i wstąpił do oddziału partyzanckiego. Prowadził nasłuch radiowy i redagował tygodniowy „Biuletyn Informacyjny”, brał udział w szeregu akcjach dywersyjnych i bojowych, uczestniczył w likwidacji konfidentów.

Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Walecznych. Był dowódcą pododdziału zwiadu. Nosił pseudonim „Szczara”. Podstawowymi zadaniami, które wykonywał, był wywiad. Podczas pracy jako leśniczy wykorzystywany był przez policję powiatową w Kolnie jako tłumacz, a uzyskane przy takich okazjach informacje były bardzo przydatne w działaniach kolnieńskiego i łomżyńskiego AK.

W 1945 r. awansował na podporucznika. W latach 60. otrzymał z Londynu Krzyż AK. Lata 1946-1947 spędził w więzieniu śledczym w Łomży, a następnie w więzieniu we Wronkach. Skazany został na 6 lat więzienia za działalność w AK, ale na mocy amnestii z sierpnia 1945 r. wyrok został zmniejszony do wymiaru odbytej już kary z nakazem natychmiastowego zwolnienia z więzienia. Po wyzwoleniu pracował w nadleśnictwach: Kolno, Wilcze Bagno, Pisz, Krutyń, Maskulińskie, Małdaniec. Od 1965 r. do emerytury w 1978 r. był zatrudniony                  w leśnictwie Morawsko, Nadleśnictwo Wielgowo, później Kliniska. Po przejściu na emeryturę przeprowadził się do Szczecina, ale nadal na pół etatu pracował w leśnictwie Morawsko.

Zmarł 3 czerwca 1992 r. Spoczywa na cmentarzu w kwaterze kombatantów w Szczecinie. Został pochowany w mundurze leśniczego.

(opr. na podstawie informacji syna Piotra Ciołkowskiego)

 

Kazimierz Domański (1910-1960)

Urodził się 14 lipca 1910 r. w Żelechowie (pow. garwoliński, woj. warszawskie), syn Ignacego i Wiktorii z Łysakowskich. 

Ukończył Szkołę Powszechną w Żelechowie w 1925 r. W 1929 r. przez Nadleśnictwo Garwolin został skierowany do Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży. Po jej ukończeniu w roku 1930 r. pracował przez okres jednego roku jako praktykant. W latach 1931-1933 odbył zasadniczą  służbę wojskową w 83. Pułku Strzelców Poleskich w Kobryniu.

Od 1933 r. pracował w Nadleśnictwie Pińsk w charakterze manipulanta i gajowego, a do 1938 r. powierzono mu obowiązki leśniczego w Leśnictwie Ładoroż w Nadleśnictwie Moroczno koło Pińska. W marcu 1939 r. został zmobilizowany do wojska. W czasie Kampanii Wrześniowej był dowódcą sekcji ciężkich karabinów maszynowych 2. Kompanii CKM II Batalionu Piechoty 84. Pułku Strzelców Poleskich. Przeszedł szlak bojowy z pułkiem – od walk nad granicą zachodnią pod Działoszynem aż do Modlina. Uczestniczył w akcji bojowej pod Lesznem w Puszczy Kampinoskiej 17.09.1939 r., a następnie w obronie  twierdzy Modlin. Został dwukrotnie ranny.

Przebywał w niewoli niemieckiej, w obozie jenieckim Stalag I–A Stablack, nr jeńca 26875, (koło Górowa Iławeckiego na Mazurach), z którego uciekł w 1941 r. Za walkę we wrześniu 1939 r. wnioskowany do Krzyża Walecznych oraz mianowany do stopnia plutonowego. 

Uczestnik ruchu oporu do 1945 r. w Rejonie 2 Żelechów Armii Krajowej – 15 Pułk Armii Krajowej „Wilków”. Używał pseudonimu „Wichrowaty” i ”Lasota”. Był instruktorem Szkoły Podchorążych AK w stopniu st. sierżanta. i dowódcą ochrony sztabu Rejonu 2 Żelechów w 15. Pułku Armii Krajowej „Wilków”. Po rozwiązaniu Armii Krajowej działał w strukturach  organizacji patriotycznej „Wolność i Niezawisłość” pod zmienionym nazwiskiem „Jaworski”, m. in. w Chełmie Lubelskim pracując w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym.

Latem 1945 r. udał się na Dolny Śląsk, gdzie w 1947 r. powrócił do zawodu leśnika, przebywając m in. w miejscowościach: Wrocław, Jaworzyna Śląska, Sobótka, Trzebieszowice k. Kłodzka, Kędzie, Radziądz, Czarny Las k. Milicza. W końcu lat 50. założył eksperymentalną szkółkę leśną w Leśnictwie Czarny Las w Nadleśnictwie Żmigród, która funkcjonuje do dziś.

Zmarł 29 grudnia 1960 r. w Tuszynie. Pochowany został na cmentarzu „Kurczaki” w Łodzi.

(opr. na podstawie informacji synów Erazma, Huberta i Jana Domańskich)

 

Wacław Halec (1912-2014)

Urodzony 10 grudnia 1912 r., pułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, pochodzi z miasteczka Derewno (obecnie Białoruś). Jako dwulatek został osierocony przez matkę. Jego ojciec ożenił się ponownie i dochował się kolejnych czworga dzieci. W 1936 r. ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży. Przed wojną był leśniczym w nadleśnictwie nieopodal Lublina, gdzie Józefa Szpakowska zleciła prace związane z budową rodzinnej siedziby. Wacław Halec, dostarczający na budowę drewno, poznał tam swoją przyszłą żonę Annę Szpakowską, absolwentkę Wydziału Prawa i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Powołany do wojska, walczył na froncie aż do kapitulacji. W grudniu 1939 roku wstąpił w związek małżeński, ślub odbył się w Lublinie, a niebawem został wraz z swoją teściową, Józefę Szpakowską, wywieziony na Syberię. Tam przeżył katorgę, pracując przy wycince lasu. Wraz z I Armią WP przeszedł szlak bojowy aż do Berlina, wsławiając się odwagą i bohaterstwem, za co został uhonorowany Orderem Virtuti Militari.

Po wojnie, w stopniu kapitana, pełnił obowiązki adiutanta generała Korczyca – szefa Sztabu Generalnego WP, a następnie został pracownikiem Ministerstwa Leśnictwa. W tym czasie, w systemie wieczorowym, skończył studia – Wydział Leśny SGGW – i został powołany do powstałej w Urzędzie Rady Ministrów komórki do spraw stacjonowania wojsk radzieckich w Polsce. Swoją odpowiedzialną i trudną funkcję pełnił do czasu przejścia na emeryturę. Stan spoczynku został wymuszony przez pogłębiające się problemy ze zdrowiem.

Zmarł w 2014 r. Został pochowany na Cmentarzu Prawosławnym na Woli w Warszawie. 

(opr. na podstawie informacji córki Marty Sztokfisz)

 

Tadeusz Karasiński (1913-1981)

Urodził się 1 maja 1913 r. w Katarzynowie Nowym, powiat brzeziński. W 1932 r. ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży. W latach 1932-1934 był praktykantem w Nadleśnictwie Regny (DGLP Warszawa). W okresie 1934-1936 odbywał Służbę Wojskową. W okresie 1936-1937 był przyjęty na bezpłatną praktykę w Nadleśnictwie Regny, następnie od 1937 r. pracował jako leśniczy biurowy, a od 1939 r. II sekretarz w Nadleśnictwie Regny.

W latach 1945-1954 był zatrudniony jako leśniczy leśnictwa Łaznów w Nadleśnictwie Brzeziny (DLP w Łodzi), a następnie w okresie 1954-1979 jako leśniczy leśnictwa Janinów w Nadleśnictwie Brzeziny. W 1979 r. przeszedł na emeryturę. Stopień wojskowy: kapral. Dowódca drużyny łączności, w Kampanii Wrześniowej walczył w 26. Pułku Piechoty Skierniewickiej. Oddział w czasie walk w Puszczy Kampinoskiej został rozbity.

Karasiński dostał się do niewoli niemieckiej, z której uciekł w czasie przemarszu z Żyrardowa do Rawy Mazowieckiej. Od 1942 r. w organizacji niepodległościowej ZWZ, a następnie AK. Pełnił funkcję łącznika między Koluszkami a Regnami. Pseudonim „Skra”. Odział Specjalny Obw. Tomaszów Mazowiecki. W 1943 r. awansowany w konspiracji do stopnia plutonowego. Członek Związków Zawodowych Pracowników Leśnictwa (1931-1981), członek PZŁ (1945-1981), łowczy powiatowy w Brzezinach (od 1950 r.), członek organizacji „Wici” (1947-1949), członek ZBOWiD (1978-1981), radny Gminy Skoszewy w Powiecie Brzeziny (1960-1980). Brał udział w akcji inwentaryzacji znacjonalizowanych terenów leśnych na terenach ziem odzyskanych. Zainicjował i organizował elektryfikację wsi w powiecie brzezińskim.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska, Medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939 r.”. 

Zmarł w 1981 r. 

(opr. na podstawie informacji córki Danuty Lewandowskiej)

 

Ksawery Kuczyński 

W 1925 r. ukończył szkołę średnią i rozpoczął pracę jako manipulant w Nadleśnictwie Krasnopol. W 1931 r. ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży i został mianowany leśniczym w Nadleśnictwie Krasnopol. Stanowisko to zajmował do momentu powierzenia mu w 1950 r. funkcji nadleśniczego Nadleśnictwa Rospuda.

Za ofiarną pracę zawodową i społeczną został odznaczony w 1966 r. Złotym Krzyżem Zasługi.

(opr. na podstawie Sylwetki, „Las Polski” 1967 nr 1)

 

Witalis Kuźmicz (1914-1995)

Urodził się 22 lipca 1914 r. w Słonimie (woj. nowogródzkie) jako syn Bazylego i Anny z d. Lenkiewicz. W czasie pierwszej wojny światowej rodzina była ewakuowana do Aleksandrowska nad Dnieprem, gdzie przybywała do 1921 r. Po powrocie do Polski zamieszkał w miejscowości Zelwa koło Słonima, gdzie uczęszczał do szkoły powszechnej, którą ukończył w 1930 r. W tym też roku został przyjęty na praktykę przedszkolną do Nadleśnictwa Zelwianka, a następnie kontynuował ją w Nadleśnictwie Dereczyn.

Po odbyciu praktyki został przyjęty 1.09.1932 r. do Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży, którą ukończył w 1933 r. Dnia 11.08.1933 r. został zatrudniony jako pomoc techniczna w urządzaniu lasu DLP w Białowieży, gdzie pracował do wybuchu wojny. Należał do Przysposobienia Wojskowego Leśników, został więc powołany do walki zbrojnej. W początkowym okresie został przydzielony do nadzorowania akt i ważnego sprzętu DLP w Białowieży, a później do ich konwojowania. Uczestniczył również w operacjach oddziału leśnego pod dowództwem kpt. rezerwy Bolesława Pągowskiego (nauczyciela szkoły).

Od 1.10.1939 r. do 5.10.1940 r. pracował w Oddziale Urządzania Lasów „Lasprojekt” w Białowieży. W kwietniu 1940 r. uczestniczył w organizowaniu podziemnej organizacji Związek Walki Zbrojnej w Białowieży i z tego powodu został 5.10.1940 r. aresztowany przez NKWD w Wołkowysku i osadzony w więzieniu w Brześciu.

W początku czerwca 1941 r. otrzymał karę 20 lat ciężkich robót w Kotłasie, lecz z powodu wojny niemiecko-radzieckiej nie został wywieziony. Podczas powrotu do Białowieży został zatrzymany przez Niemców i przewieziony do obozu jenieckiego w Grądach k. Ostrowi Mazowieckiej. Po zwolnieniu zamieszkał z rodziną we Wroceniu k. Goniądza, a następnie w Białymstoku. Pracował w Oddziale Urządzania Lasów „Forstein-richtungsabtaillung” jako taksator do 1.06.1944 r. Należał do AK, pseudonim „Zelwa”. Kolportował biuletyny informacyjne i dostarczał mapy gospodarcze lasów położonych wokół Białegostoku. W oddziale urządzania lasów białostockiej dyrekcji lasów pracował jako kierownik drużyny urządzeniowej do 30.06.1950 r.

Na skutek prześladowań ze strony UB zatrudnił się w Miejskich Zakładach Ogrodniczych w Poznaniu, jednak wkrótce został aresztowany i osadzony w więzieniu w Białymstoku, gdzie przebywał do końca lutego 1951 r. Do 31.09.1958 r. pracował w wielu miejscach i na rożnych stanowiskach. Od 1.10.1958 r. został powołany na stanowisko nadleśniczego Nadleśnictwa Serwy, a następnie nadleśniczego Nadleśnictwa Szczebra. Z dniem 1.01.1980 r. odszedł na emeryturę. 

Został odznaczony m. in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1969 r., Złotym Krzyżem Zasługi w 1964 r., Odznaką „Zasłużony Białostocczyźnie” w 1970 r., odznaką „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego” w 1976 r.

Zmarł 26 maja 1995 r.; pochowany na cmentarzu w Augustowie.

(opr. na podstawie informacji wnuka Radosława Stachyry)

 

Tadeusz Lesisz (1912-1982)

Urodził się 3 sierpnia 1912 r. w Międzyrzecu, woj. lubelskie, s. Jana i Walerii. W 1927 r. ukończył Szkołę Powszechną w Siedlcach. W wieku 16 lat pracował jako uczeń frezarski w zbrojowni w Brześciu nad Bugiem, a później jako ekspedient i księgowy w Kobryniu. W okresie 1.06.1931 r. do 30.08.1930 r. odbywał bezpłatną praktykę leśną w Nadleśnictwie Kobryń DLP Białowieża. W 1934 r. ukończył z wynikiem bardzo dobrym Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży. Od 1.10.1934 r. do 10.06.1935 r. pracował jako gajowy p.o. leśniczego w Nadleśnictwie Starzyna, skąd został przeniesiony na stanowisko leśniczego do Nadleśnictwa Lubieszów DLP Białowieża. Na tym stanowisku pracował do 20.09.1939 r. Od 4.12.1939 r. do 10.02.1940 r. był pomocnikiem leśniczego w Kamieniu Koszyrskim w „Lespromchozie”.

10.02.1940 r. został wywieziony z rodziną na teren ZSRR (obł Archangielska, Kazachska), gdzie pracował przy eksploatacji i spławie drewna. Po powrocie do kraju w listopadzie 1945 r. rozpoczął pracę jako leśniczy w Nadleśnictwie Korolewo (OZLP Wrocław). W 1950 r. ukończył kurs uzupełniający dla kandydatów na stanowisko nadleśniczego, (zorganizowany przez NOT Wrocław) i został mianowany nadleśniczym Nadleśnictwa Przygórze (Jugów) DLP Wrocław.

28 czerwca 1956 r. złożył egzamin na stopień inżyniera leśnictwa przed komisją Weryfikacyjno-Egzaminacyjną przy SGGW w Warszawie, W styczniu 1970 r. został przeniesiony do Wydziału Zagospodarowania Lasu w OZLP we Wrocławiu na stanowisko starszego inspektora, a następnie specjalisty, gdzie pracował do listopada 1977 r., do chwili nabycia praw emerytalnych. Pomimo przejścia na emeryturę nadal pracował na stanowisku specjalisty w Wydziale Gospodarki Zasobami Leśnymi aż do 31.12.1981 r.

W uznaniu jego zasług za pracę zawodową i społeczną został odznaczony m. in.: Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego”.

Zmarł 11 października 1982 r.

(opr. na podstawie: Z żałobnej karty, „Las Polski” 1983 nr 12; Wspomnienie o inż. Tadeuszu Lesiszu, „Sylwan” 1983 nr 6 oraz dokumentacji RDLP Wrocław)

 

Józef Maciejewski (1911–1972)

Pracę w leśnictwie rozpoczął w 1929 r. w Nadleśnictwie Kobryń DLP Białowieża. W 1932 r. ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży. Do wybuchu wojny pracował jako prowizoryczny leśniczy Leśnictwa Zacelin w Nadleśnictwie Wiado. Po wyzwoleniu był zawiadowcą składu tarcicy w tartaku Ostrów Wlkp. W latach 1952-59 pełnił funkcję referendarza w Rejonie LP w Ostrowie Wlkp., a potem – brakarza I klasy w ZSLP Ostrów Wlkp. W 1964 został mianowany leśniczym – brakarzem w Nadleśnictwie Moja Wola, gdzie pracował do chwili śmierci 6 maja 1972 r.

(opr. na podstawie Z żałobnej karty, „Las Polski” 1972 nr 19 oraz dokumentacji z RDLP Poznań)

 

Hipolit Maziar (1909-1937)

Urodził się w roku 1909 na Wołyniu. W 1930 r. ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży i od tego czasu pracował w Puszczy Różańskiej jako leśniczy. Po przejściu jej na własność spadkobierców generała Tyszkiewicza został przeniesiony do Nadleśnictwa Nikor w Białym-Lasku DLP w Białowieży. Zmarł 9 maja 1937 r. w wieku 28 lat.

(opr. na podstawie: Z żałobnej karty, „Echa Leśne” 1937 nr 25)

 

Justyn Morawski (1907-1995)

Człowiek wielkiego serca, miłujący las, któremu podporządkował całe swoje długie życie. Każdą uroczystość uświetniał mundur leśniczego. Kiedy przyszedł czas odejścia w krainę wiecznych łowów, udał się na spoczynek w pełnym rynsztunku, jak na człowieka lasu przystało. Leśniczówki Justyna w Zabużu (1935-1945), Turce do połowy 1946 r., w Białochowie Nadleśnictwo Jamy, następnie od 1964 r. do 1973 r. w Mszanie Nadleśnictwo Brodnica miały prosty, surowy wystrój. Las zdobił skromne wnętrza, albowiem najcenniejsze dary: dobroć, miłość i oddanie przekazał polskim lasom. Szkoła może być dumna ze swego wychowanka, uczestnika kampanii wrześniowej 1939 r., kawalera Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski. 

(informacja syna Romualda Morawskiego)

 

Piotr Nosko (1916-1944)

Urodził się 3 kwietnia 1916 r. w miejscowości Trościeniec (Rosja). Do tej miejscowości jego matka z wraz z 5 dzieci wyjechała w 1915 roku, a ojciec w tym czasie był na froncie. Po powrocie z Rosji w listopadzie 1918 r., rodzina Piotra zamieszkała w Krynkach. Ojciec jego pracował na poczcie w Krynkach, a później został przeniesiony służbowo do pracy w Białowieży. Szkołę powszechną Piotr Nosko ukończył w Białowieży. W okresie od 1.09.1932 r. do 31.05.1934 r. był praktykantem leśnym w Nadleśnictwie Białowieża. Po ukończeniu praktyki został przyjęty do Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży, którą ukończył w 1935 r. Pracował w Nadleśnictwie Malkowicze w charakterze p.o. leśniczego.

Wybuch drugiej wojny światowej zastał go w wojsku we Włodawie, skąd jednostka wyruszyła na front. Brał udział w obronie Warszawy, a po kapitulacji stolicy przebywał w obozie jenieckim w Pruszkowie. Po wyjściu z obozu zgłosił się do DLP w Białowieży. W lutym 1940 r. razem z wieloma pracownikami leśnymi i ich rodzinami został deportowany do Związku Radzieckiego do Nowosybirskiej obłasti. Dnia 12.10.1941 r. wstąpił do tworzącego się na terenie ZSRR Polskiego Wojska i został przydzielony do 6 pułku artylerii 5 baterii.

Po opuszczeniu Rosji przez Armię gen. Andersa brał udział w walkach we Włoszech, gdzie poległ w dniu 4 października 1944 r. Pochowany na polskim cmentarzu w odległości 4 km od Bolonii.

(opr. na podstawie informacji Piotra Bajko, internetowa „Encyklopedia Puszczy Białowieskiej”)

 

Ignacy Plachimowicz (1901 – 1981)

Urodził się 25 października 1901 r. we wsi Zahorce pow. Juraciszki, woj. nowogródzkie, syn Zygmunta i Emilii z d. Olszańska. Dzieciństwo i lata szkolne spędził w Zahorcach. Początkowo pracował jako nauczyciel Szkoły Powszechnej (01.10.1920 – 30.06.1930).

W 1931 ukończył naukę w Państwowej Szkole dla Leśniczych w Białowieży. W 1932 r. został przyjęty do Nadleśnictwa Hancewicze (pow. łuniniecki, woj. poleskie), gdzie pracował jako leśniczy do maja 1934 roku. W roku 1934 został przeniesiony do Nadleśnictwa Zdzięcioł w Zdzięciole pow. Słonim woj. nowogródzkie. Ożenił się w 25.07.1925 roku w Wilnie kościół Ostrobramski ( Św. Teresy) z Leonardą z domu Zubrycka. Miał dwie córki: Halinę i Krystynę. 

10 lutego 1940 r. został wywieziony wraz z rodziną do Archangielskiej Obłasti (posiołek Uksora, rejon Szenkursk). Początkowo pracował przy wyrębie lasu, a od sierpnia 1941 r. jako pomocnik leśniczego w Tarniańskim lesopunkcie. Na krótki okres w 1942 r. rodzina przeniosła się do kołchozu – wieś Borek, w okolice miasta Szenkursk, aby później z nakazu powrócić do posiołka  Uksora. W latach 1942-1943 był przewodniczącym Społecznego Komitetu Ocalenia Zesłanych Polaków. W grudniu 1943 r. został aresztowany przez NKWD w Szynkursku (sprawa nr 28122). W kwietniu 1944 r. osądzony przez Trybunał Specjalny za uczestnictwo w polskiej szpiegowsko-powstańczej grupie, za antysowiecką agitację, za działalność skierowaną na sabotaż w pracach leśnych oraz za działalność nacjonalistyczną wśród Polaków. Otrzymał 10 lat łagrów w Workucie (Republika Komi) od 7 czerwca 1944 r. do 9 grudnia 1953 r. Pracował w kopalni nr 8 jako ładowacz, pracownik biurowy oraz jako mierniczy. Po karze 10 lat musiał pozostać w Workucie zgodnie z wyrokiem na tzw. „posieleniu”. Z dniem 26 grudnia 1953 r. rozpoczął pracę jako mierniczy w kopalni nr 19. 

Rodzina po powrocie do Polski nie ustawała w staraniach sprowadzenia go do kraju. Po złożeniu w 1954 r. wymaganych dokumentów w Ambasadzie ZSRR, które zostały przekazane Ministerstwu Spraw Wewnętrznych w Syktywkarze (Republika Komi), w sierpniu 1955 r. otrzymał zgodę na wyjazd do kraju. W 1956 r. Komisja odpowiednich organów dokonała ponownego rozpatrzenia sprawy śledztwa nr 28122 i postanowiła wyrok uchylić. Został zrehabilitowany. W 1955 r. powrócił do kraju do Rabki, gdzie mieszkała żona i córki. Podjął pracę w 1956 roku w kopalni „Mysłowice”  w Mysłowicach na stanowisku mierniczego i pracował tam do emerytury – do roku 1970. 

Zmarł w 04.05.1981 r. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Rabce.

(opr. na podstawie informacji córki Haliny Plachimowicz-Domalik)

 

Zygmunt Przepiórkowski (?-1996)

Po ukończeniu Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży w 1930 r. pracował jako leśniczy na kresach, na terenie obecnej Białorusi. 17 września 1939 r. zbiegł przed Rosjanami do Polski. W latach 50. był dyrektorem Zespołu Składnic Drewna, a następnie dyrektorem Okręgowego Przedsiębiorstwa Przemysłu Drzewnego w Łodzi. Był wieloletnim Prezesem Koła Łowieckiego „Knieja” w Łodzi. Zmarł w 1996 roku. 

(informacja Jacka Góralskiego)

 

Romuald Strutyński (1911-1960)

Urodził się 6 maja 1911 r. w Żłobinie koło Mińska. Był synem Władysława i Marii z domu Dell. W 1927 r. ukończył Publiczną Szkołę Powszechną nr 38 w Wilnie. Został przyjęty w okresie 8.10.1928 r. – 30.04.1930 r. na bezpłatna praktykę do Nadleśnictwa Usza DLP w Wilnie. W 1931 r. ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży, a praktykę poszkolną odbywał ponownie w Nadleśnictwie Usza. W 1933 r. pełnił służbę przygotowawczą w Nadleśnictwie Wilejka. Od 1936 r. był p.o. leśniczego w Leśnictwie Huby (Nadleśnictwo Wilejka), a po zdaniu 3.12.1937 r. egzaminu dla kandydatów na stanowiska III kategorii służby leśnej, od 1.02.1938 r. został leśniczym w Nadleśnictwie Wilejka.

3.10.39 r. został aresztowany przez Sowietów w leśniczówce Kordon i osadzony w więzieniu w Wilejce. Otrzymał wyrok 8 lat pozbawienia wolności i pracy przymusowej w obozie. Wywieziony 6.02.1941 r. do Archangielskiej obłasti. Przebywał w obozie N. 184 w Jercewie, pracował przy budowie torów kolejowych. Następnie był żołnierzem 5. Kresowej Dywizji Piechoty, 14 baon strzelców, gdzie pełnił funkcję pisarza. Przeszedł cały szlak bojowy 2. Korpusu Polskiego na Zachodzie. Brał udział w kampanii włoskiej, także w Bitwie pod Monte Cassino i Ankoną, gdzie został ranny. Otrzymał Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami I-szej klasy (1945 r.), Medal Wojska (1946 r.), medal brytyjski The War Medal 1939-45 (1946 r.), Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1957 r.). Był uprawniony do noszenia Krzyża Pamiątkowego Monte Cassino, Gwiazdy Italii za wojnę 1939-45 i odznaki pamiątkowej 5. Kresowej Dywizji Piechoty. 

Po demobilizacji armii w Anglii wrócił w maju 1947 r. do Lidzbarka Warmińskiego, gdzie była już jego żona. Odnaleźli się przez Czerwony Krzyż. Po powrocie ponownie zachorował na malarię i isjasz. Otrzymał zatrudnienie w Powiatowej Radzie Narodowej w referacie rolnictwa i leśnictwa, jednak wkrótce został zwolniony. Przez kolejne lata pracował jako majster na budowie w Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej. W roku 1959 przeszedł na rentę. Wyczerpany wieloma chorobami zmarł 1 lipca 1960 r. Pochowany został w Lidzbarku Warmińskim.

(opr. na podstawie informacji córki Marii Strutyńskiej)

 

Zbigniew Szczerbicki (1910-?)

Urodził się w 1910 r. we Włocławku, gdzie w 1929 r. ukończył gimnazjum. Był hufcowym drużyn szkół powszechnych. Został przyjęty na dwuletnią bezpłatną praktykę w Nadleśnictwie Jeziory koło Grodna DLP w Wilnie, a po jej zakończeniu uczęszczał do Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży. Otrzymał skierowanie do Nadleśnictwa Dereczyn jako pełniący obowiązki leśniczego. W 1935 r. dostał nominację na leśniczego w Nadleśnictwie Hajnówka i był związany z Puszczą Białowieską do grudnia 1939 r., z wyjątkiem kilku miesięcy przed wojną, gdy pełnił funkcję komisarza lasów państwowych w Berezie. Zamieszkał w osadzie Wilczy Jar. Ze względu na swoje zamiłowanie do myślistwa i znajomość języków obcych brał udział w przygotowaniach polowań reprezentacyjnych w Puszczy Białowieskiej.

(opr. na podstawie art. Leśniczy z Białowieży „Słowo Ludu”, 1987 nr 207)

 

Wacław Szóstak (1912-1989)

Urodził się w 1912 r. w Reńsku pow. Kościan. Absolwent Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży z 1931 r. Żołnierz września 1939 r. Po wojnie został zatrudniony jako leśniczy w Nadleśnictwie Sieraków OZLP Poznań, gdzie pracował do 1977 r. Zmarł w 1989 r.

(opr. na podstawie Almanach Polskich Leśników Kombatantów)

 

Stefan Szyszuk (1915-1987)

Urodził się 18 lutego 1915 r. w Osowlanach (pow. drohiczyński – Drohiczyn Poleski) jako syn Daniela i Melanii z d. Skórów. W 1932 r. ukończył 7 oddziałów szkoły powszechnej w Chomsku (pow. drohiczyński). Od 30.11.1932 r. do 31.08.1935 r. odbywał bezpłatną przedszkolną praktykę w Nadleśnictwie Kobryń. Po egzaminach sprawdzających został w 1935 r. przyjęty do Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży, którą ukończył w 1936 r. Od marca 1937 r. do 24.02.1938 r. pracował na stanowisku podleśniczego w Nadleśnictwie Białowieża w leśnictwie Chojnik. Do września 1939 r. odbywał służbę wojskową w 9. Pułku Artylerii Lekkiej w Siedlcach. Brał czynny udział w kampanii wrześniowej. Do 1943 r. pracował z ojcem w gospodarstwie rolnym, a następnie do lipca 1944 r. jako kancelista w Magistracie Drohickim. Od sierpnia 1944 do marca 1946 zatrudniał się wraz z rodziną do różnych prac w gospodarstwach rolnych w Kornicy, pow. siedlecki. Od 1.04.1946 r. do 32.08.1950 r. pracował jako leśniczy w Nadleśnictwie Huta Garwolińska w leśnictwie Cyganówka. W 1950 r. ukończył kurs dla kandydatów na stanowiska nadleśniczych we Wrocławiu.

Po jego ukończeniu został przeniesiony służbowo do Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Białymstoku, gdzie pracował do 30.04.1951 r. na stanowisku referendarza w dziale technicznym. Z dniem 1.05.1951 r. został powołany na stanowisko nadleśniczego w Nadleśnictwie Mikołajki, a następnie od 1.05.1957 r. był zatrudniony jako nadleśniczy w Nadleśnictwie Krutyń. Na stanowisku tym pracował do 1973 r., kiedy to w wyniku reorganizacji i połączeń nadleśnictw Krutyń, Mikołajki i Strzałowo powstało Nadleśnictwo Strzałowo, w którym pracował do emerytury jako adiunkt.

Zmarł 7 sierpnia 1987 r.; pochowany na cmentarzu w Ukcie.

(opr. na podstawie informacji syna Daniela Szyszuka)

 

Józef Świąder (1914-1967)

Urodził się 26 grudnia 1914 r. w Maciejowicach (obecnie powiat garwoliński). Ojciec był gajowym, matka gospodynią domową. Był drugim z sześciorga rodzeństwa. Po kilku latach rodzina wyemigrowała na Wołyń, w okolice Włodzimierza Wołyńskiego. Do Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży uczęszczał w latach 1935-36. Po jej ukończeniu był praktykantem w Klewaniu (Wołyń, obwód rówieński) i odbył służbę wojskową w Równym. W czasie wojny do 1943 r. pracował jako kierownik składnicy drewna. Po zawarcia związku małżeńskiego w 1943 r. zamieszał z żoną w Pleśnej. Przez krótki okres pracował jako leśniczy w Nadleśnictwie Grybów, Leśnictwo Łowczówek. W 1946 r. rodzina przeniosła się w rejon Olkusza i w tym okresie został zatrudniony jako leśniczy w Nadleśnictwie Rabsztyn, leśnictwo Golczowice. Zmarł 6 czerwca 1967 r. na zawał podczas pełnienia obowiązków służbowych w lesie. 

Całe życie chodził tylko w mundurze leśnym, do którego zawsze była przypięta odznaka szkoły. Został też pochowany w mundurze.

(opr. na podstawie informacji córki Anny Dziwoty)

 

Fabian Tadeusz Trzęsowski (1907-1982)

Urodził się 20 stycznia 1907 r. w Kaliszu. Po ukończeniu szkoły podstawowej w okresie 1.05.1925 r. – 15.08.1927 r. odbywał praktykę leśną w lasach prywatnych majątku Prusinowice, a następnie (1.09.1927r. – 14.10.1928 r.) w majątku Męcka Wola. W latach 1928-1930 pełnił służbę wojskową, po odbyciu której pracował jako praktykant leśny w Nadleśnictwie Szadek (1.04.1930r. – 7.09.1930 r.). W 1931 r. ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży. Od października 1931 r. rozpoczął pracę jako manipulant podleśniczy w Nadleśnictwie Zabłocie, a następnie od lutego 1932 r. w Nadleśnictwie Rafałówka. Od września 1937 r. do wybuchu wojny był starszym referentem w DLP w Łucku. W czasie okupacji początkowo pracował w Tartaku Państwowym Hały jako sekretarz, a następnie był stróżem w szpitalu w Hałach i Rafałówce. Od 22.04.1945 r. był kolejno leśniczym w Nadleśnictwie: Buda Stalowska, Dębnica. Od 1.04.1950 r. był zatrudniony jako p.o. nadleśniczego kolejno w Nadleśnictwie: Leśny Dwór, Miłomłyn. Od 1.04.1955 r. do 15.08.1958 r. pełnił funkcję nadleśniczego Nadleśnictwa Skrwilno.

Do 15.08.1960 r. pełnił obowiązki kierownika Rejonu Leśnej Produkcji Niedrzewnej „Las” w Rypinie, skąd w 1960 r. został przeniesiony do OZLP Toruń na stanowisko instruktora technicznego z miejscem służbowym kolejno w Nadleśnictwie: Rytel, Dobrzejewice, a od 1.10.1967 r., do przejścia na emeryturę 31.05.1972 r., jako st. instruktor techniczny w OZLP w Toruniu.

W latach 1964–1967 kontynuował naukę w Technikum Leśnym w Goraju, gdzie uzyskał dyplom technika leśnika. Za ofiarną i nienaganną pracę zawodową i społeczną był wielokrotnie wyróżniany i nagradzany.

Zmarł 11 sierpnia 1982 r.

(opr. na podstawie Z żałobnej karty, „Las Polski” 1983 nr 5 oraz dokumentacji z RDLP Toruń)

 

Konrad Tűrschmid (1915 – 1943)

Leśniczy z Iłemni, gmina Spas, woj.stanisławowskie. Urodzony 9 grudnia 1915 r. Ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży w 1936 r. W miejscowości Broszniów-Osada k. Doliny, woj. stanisławowskie, podczas powrotu z odprawy w Nadleśnictwie Dolina został zamordowany wraz z innymi leśnikami przez nacjonalistów ukraińskich z UPA. 

(Edward Orłowski, Opracowanie: Leśnicy, którzy ponieśli śmierć w latach wojny i prześladowań w okresie 1938-1949 na terenie Małopolski Wschodniej i powojennej Rzeszowszczyzny) 

 

Dionizy Wierzbicki (1910 – ?)

Urodził się 9 października 1910 r. w Białogródce na Wołyniu. Był synem Mariana Wierzbickiego, organisty kościelnego i Marii ze Srzedzińskch Wierzbickiej. 12 września 1915 r. ojciec Dionizego, wraz z bratem Józefem zginęli w trakcie bombardowania miasta Dubna. W 1930 r. ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w Białowieży i został przyjęty do Nadleśnictwa Łuck jako praktykant leśny. W 1932 r. został przeniesiony z urzędu z zachowaniem charakteru służbowego i wynagrodzenia do Nadleśnictwa Snowidowicze (Ostki, pow. Sarny, woj. wołyńskie). Mieszkał w gajówce – wieś Łyszcze, gm. Poddębce, pow. Łuck. 

15 marca 1934 r. o ukończył Szkołę Podoficerską 24 pułku piechoty w Łucku i otrzymał nominację na kaprala.

Pracował w DLP Łuck do 1939 r. Po wybuchu wojny zmobilizowany do wojska z Jedlicz k. Krosna, gdzie mieszkała jego matka Maria i siostra Jadwiga. W okresie okupacji sowieckiej znalazł się w Białymstoku u swojego brata Oktawiana Wierzbickiego i Jego żony Jadwigi z Nieczyporowiczów Wierzbickiej w domu przy ul. Wiktorii 20. Tam ukrywał się na strychu po aresztowaniu przez sowietów leśników i wywózce na Sybir 10 lutego 1940 r. Wiosną 1940 r. udał się do Generalnej Guberni przeprawiając się przez Bug w okolicach Drohiczyna. Dalsze losy nie są znane. Po wojnie był poszukiwany przez Oktawiana Wierzbickiego poprzez PCK.

(opr. na podstawie informacji Marii Maroszek, prawnuczki Mariana Wierzbickiego – ojca Dionizego)

 

Konrad Wojtczak

Po ukończeniu Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży w 1930 r. pracował w lasach prywatnych na Wołyniu. Od zakończenia wojny był zatrudniony jako leśniczy w Nadleśnictwie Strzyżów (RDLP Krosno). Za wzorową pracę i osiągnięcia zawodowe zwłaszcza w szkółkarstwie i w zalesieniach otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi.

(opr. na podstawie Leśnicy woj. rzeszowskiego, „Las Polski” 1975 nr 7)

 

Stefan Zamułko (?-1939)

Leśniczy z Lipnik, gmina Dobrosławka, powiat Pińsk. Ukończył Państwową Szkołę dla Leśniczych w 1936 r. dzięki pomocy starszego brata. „Był surowym urzędnikiem, dobrze wypełniał powierzone mu zadania, nie był lubiany przez tych, którzy kradli drzewo, czy kłusowali w lesie.” Zginął tragicznie we wrześniu 1939 r. z rąk ludności pochodzenia białoruskiego. „Przyszli w nocy i zabrali wszystko, co stanowiło wartość użytkową: meble, odzież, pościel, buty, sprzęty gospodarskie, inwentarz. Pozostały tylko zdjęcia, dokumenty, książki.

[…] Żywego, związanego i pobitego człowieka wrzucili do głębokiej studni. Moja mama twierdzi, że jego kości leżą tam do dzisiaj”. 

(Informację przekazał Leonard Jaworski, wnuk gajowego Pawła Domanowskiego, który pracował razem ze Stefanem Zamułko)