Sztandary białowieskiej szkoły leśnej

Sztandary białowieskiej szkoły leśnej

Młodzież Technikum Leśnego w Białowieży na Międzynarodowym Marszu Pamięci Zesłańców Sybiru w Białymstoku, 2009 rok

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

 

Białowieża jest miejscem o najdłuższej w Polsce historii średniego leśnego szkolnictwa zawodowego – od 1929 roku do dziś zawód leśnika zdobyło tu ponad 6000 osób. W tym czasie białowieskie placówki posiadały trzy sztandary, a 14 września 2021 roku Technikum Leśne w Białowieży z okazji 70-lecia istnienia otrzymało nowy sztandar.

 

Sztandar Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży

 

Szkolny sztandar jest symbolem historii i tradycji szkoły, znakiem, który łączy opuszczających jej progi, obecnych oraz przyszłych uczniów. Jest on symbolem Polski, Narodu, a także Małej Ojczyzny – znakiem, który łączy wszystkich wyznających te same wartości. Już w 1930 roku, po pierwszym roku istnienia Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży, odbyła się uroczystość poświęcenia jej sztandaru. W szkole, kierowanej przez dr. inż. Jana Jerzego Karpińskiego, funkcjonowało prężnie działające stowarzyszenie „Brać Puszczańska”, skupiające młodzież i nauczycieli. Sztandar został ufundowany przez członków stowarzyszenia z pierwszego rocznika absolwentów. Czarno-białe zdjęcia sztandaru, przekazane przez pana Romualda Morawskiego, syna Justyna Morawskiego (absolwenta z 1933 roku), nie oddają jego prawdziwych kolorów.

Awers i rewers sztandaru Państwowej Szkoły dla Leśniczych w Białowieży

Źródło: Romuald Morawski

 

W „Echach Leśnych” nr 9 z 1930 roku ukazał się reportaż z uroczystości poświęcenia sztandaru, która odbyła się 31 lipca. Zaznaczono w nim: „Sztandar ten – to owocny plon zbiorowej woli, wcielonej w czyn pod wytrawnym kierownictwem dyrektora szkoły – pana inż. Karpińskiego – pojmującego szkołę nie tylko jako przygotowanie do zawodu, ale jako szkołę życia – szkołę pracy społecznej, kulturalno-oświatowej i obywatelskiej.” Uroczystość była poprzedzona Mszą św. w kaplicy pałacowej, odprawioną przez proboszcza białowieskiej parafii ks. Józefa Dowgwiłło. Symboliczne wbijanie gwoździ do drzewca sztandaru odbyło się na pięknie udekorowanym tarasie byłego carskiego pałacu. Wzięli w nim udział przedstawiciele władz leśnych, państwowych i samorządowych, a także delegacje szkół dla leśniczych z Bolechowa, Cieszyna, Margonina i Zagórza. Na zachowanych zdjęciach widać, z jaką dumą uczniowie prezentują sztandar społeczności białowieskiej. Nie posiadamy informacji, o dalszych losach sztandaru

 

Pomieszczenie szkolne ze sztandarem – 1936 rok

Źródło: Anna Dziwota

Grupa uczniów ze sztandarem szkolnym – 3 maja 1936 roku

Źródło: Anna Dziwota

Uczniowie z rocznika 1932/33 przed szkołą

Źródło: Romuald Morawski

 

Pierwszy sztandar Technikum Leśnego w Białowieży

 

Po II wojnie światowej białowieskie Technikum Leśne, które powstało w 1951 roku, czekało długo na kolejny sztandar. Zgodnie z Zarządzeniem nr 80 z 9 października 1973 roku Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego szkole, z okazji 30. rocznicy powstania Ludowego Wojska Polskiego, Technikum Leśnemu nadano imię Aleksandra Waszkiewicza, urodzonego w Białowieży pułkownika Armii Czerwonej, generała brygady Ludowego Wojska Polskiego i Bohatera Związku Radzieckiego. Sztandar ufundowali leśnicy Białostocczyzny. Delegacja pracowników nadleśnictw przekazała go dyrektorowi szkoły, inż. Tadeuszowi Mokrzyckiemu, podczas uroczystości (tym razem tylko świeckich), które odbyły się w niedzielę 18 listopada 1973 roku. Przybyli na nią przedstawiciele Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a także władze oświatowe, leśne i wojskowe, delegacja Wyższej Oficerskiej Szkoły Samochodowej im. gen. Aleksandra Waszkiewicza w Pile i przedstawiciele techników leśnych z całego kraju. Była również orkiestra i kompania honorowa Białostockiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Nadanie szkole imienia połączone zostało ze zmianą nazwy ulicy Stoczek na ul. gen. Aleksandra Waszkiewicza. Odnośna uchwała Gminnej Rady Narodowej została odczytana podczas uroczystości.

 

Awers i rewers pierwszego sztandaru Technikum Leśnego w Białowieży

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

Dyrektor Tadeusz Mokrzycki przekazuje sztandar pocztowi sztandarowemu

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

Uczniowie ze sztandarem na czele z nauczycielem Bronisławem Leńczykiem.

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

 

W tym dniu Technikum Leśne w Białowieży odebrało, przyznany przez Ministerstwo Edukacji i Wychowania, pamiątkowy medal z okazji 200-lecia Komisji Edukacji Narodowej. Sztandar udekorowano odznaką honorową. Szkoła była jedną z 2391 placówek w Polsce, którym przyznano „Honorowe obywatelstwo Fromborka” za ogromny wkład pracy młodzieży i nauczycieli w odbudowę tego miasta ze zniszczeń wojennych podczas akcji Związku  Harcerstwa Polskiego w latach 1966–1973 pod hasłem „Operacja 1001 − Frombork”.

 

Początek roku szkolnego 1979/80

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

 

Po transformacji ustrojowej w 1989 roku i odzyskaniu przez Polskę suwerenności, Rada Pedagogiczna podjęła w 1992 roku uchwałę o anulowaniu imienia szkoły. Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w dniu 20 sierpnia 1992 roku podpisał akt przekształcenia dotychczasowej nazwy placówki na Zespół Szkół Leśnych w Białowieży. Od tego momentu Aleksander Waszkiewicz – przestał być patronem szkoły, jednak sztandar, na którym widniało jego imię, uczestniczył w życiu szkoły do 2001 roku. W ramach dekomunizacji w 2017 roku zmieniono nazwę ulicy gen. Aleksandra Waszkiewicza w Białowieży na jej historyczną nazwę Stoczek,

 

Drugi sztandar Technikum Leśnego w Białowieży

 

W dniu 2 października 2000 roku, podczas przygotowań do obchodów Jubileuszu 50-lecia Technikum Leśnego, Rada Pedagogiczna podjęła uchwałę o nadaniu szkole nowego imienia – Leśników Polskich – w uznaniu pracy leśników, ich heroizmu w czasie wojny i okupacji, poświęcenia w powojennej odbudowie kraju, wkładu pracy w należyte funkcjonowanie gospodarcze i kulturowe lasów i ich ochronę. Rada Powiatu Hajnowskiego uchwaliła to imię w dniu 25 stycznia 2001 roku. Ponownie leśnicy podjęli się ufundowania szkole nowego sztandaru. Projektem sztandaru zajęła się grupa nauczycieli: Krystyna Dackiewicz, Teodor Iganowicz, Helena Karwowska, Wojciech Małachowski, Tadeusz Przygodzki i Wojciech Szymanowski. Najwięcej pracy i pomysłów wniosła uzdolniona plastycznie Krystyna Dackiewicz. Sztandar został wyhaftowany w Pracowni Haftów Artystycznych Danuty Rynkowskiej w Poznaniu.

 

Awers i rewers drugiego sztandaru Technikum Leśnego w Białowieży

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

 

W dniu 23 czerwca 2001 roku, podczas uroczystości Jubileuszu 50-lecia szkoły, w obecności kilkuset zaproszonych gości, absolwentów, nauczycieli, delegacji wszystkich szkół leśnych w Polsce, Zbigniew Godlewski − dyrektor RDLP w Białymstoku − przekazał sztandar dyrektorowi szkoły Tadeuszowi Przygodzkiemu. Poświęcenia sztandaru dokonali proboszczowie białowieskich parafii: rzymskokatolickiej – ks. Andrzej Kondzior i prawosławnej – ks. Sergiusz Korch.

 

Dyrektor Tadeusz Przygodzki ze sztandarem szkolnym

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

Uczniowie Technikum Leśnego w Białowieży ze sztandarem szkolnym na Pielgrzymce Leśników i Ich Rodzin do sanktuarium Matki Bożej w Studzienicznej k/Augustowa, 2019 rok

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

Poczty sztandarowe na Międzynarodowym Marszu Pamięci Zesłańców Sybiru Marszu w Białymstoku, 2012 rok

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

 

Sztandar był obecny w życiu szkoły i uczestniczył w ważnych świętach państwowych, pielgrzymkach leśników i corocznym Marszu Pamięci Sybiru w Białymstoku. Reforma edukacji przeprowadzona w 2012 roku wprowadzała zmianę typów szkół dla młodzieży i likwidację szkół prowadzących kształcenie zawodowe dorosłych. Zgodnie z zarządzeniem nr 52 Ministra Środowiska z dnia 31 sierpnia 2012 roku rozwiązany został Zespół Szkół Leśnych im. Leśników Polskich w Białowieży, gdyż likwidacji uległy dwie szkoły wchodzące w jego skład: 2-letnia Szkoła Policealna i Szkoła Policealna dla dorosłych. Oficjalną nazwą szkoły stało się Technikum Leśne w Białowieży. Od 2012 roku szkoła białowieska nie ma patrona. Rada Pedagogiczna zdecydowała, że słowo Białowieża w nazwie szkoły jest wystarczającym symbolem i zobowiązaniem do pracy nad rozwojem placówki. Aż do 2021 roku sztandar z 2001 roku  był obowiązującym sztandarem.

 

Trzeci sztandar Technikum Leśnego w Białowieży

 

Z okazji jubileuszu 70-lecia szkoły, który przypada w październiku 2021 roku, absolwent Technikum pan Zdzisław Nowak wyszedł z inicjatywą, aby tym razem absolwenci szkoły ufundowali nowy sztandar. Pomysł spotkał się z dużym zainteresowaniem nie tylko absolwentów, ale także ich rodzin, pracowników szkoły i przyjaciół. Zbiórka pieniędzy rozpoczęła się w październiku 2019 roku. Szkoła przeprowadziła „Konkurs na projekt graficzny sztandaru Technikum Leśnego w Białowieży”. Komisja konkursowa nie wyłoniła jednak pracy, która zostałaby skierowana do realizacji. Zwróciliśmy się więc do pana Lecha Nowackiego z prośbą o przygotowanie projektu.

Pan Lech Z. Nowacki, białowieżanin – artysta plastyk i projektant wnętrz w zakresie wystawienniczym − zrealizował dotychczas kilkaset projektów graficznych (ilustracje w gazetach, książkach, plakaty, okładki, pocztówki, formy rzeźbiarskie itd.). Jest  autorem i realizatorem ponad sześćdziesięciu wystaw stałych, czasowych i plenerowych w Polsce, w tym w muzeach w naszym regionie (w Białowieży, Supraślu, Drozdowie k. Łomży), a także trzech projektów za granicą (w Wiedniu, Kamieniukach i Wilnie). W 2020 roku zaprojektował i wykonał wystawę poświęconą Chuście z Manopello w Bazylice Grobu Bożego w Miechowie. Pan Lech Nowacki od lat współpracuje z białowieskim Technikum Leśnym, dlatego „czuje” charakter i misję naszej szkoły. Projekt nowego sztandaru wykonał dla nas bezinteresownie.

Sztandar został wyhaftowany w Pracowni Klasztoru Karmelitanek Bosych w Gnieźnie. Na stronie internetowej pracowni zapisano, że od wielu wieków mniszki bose Zakonu Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel zajmują się haftem i szyciem, rozlewając piękno w świecie harmonią barw i wzorów oraz precyzyjnym wykonaniem szat liturgicznych, sztandarów, chorągwi, któremu zawsze towarzyszy modlitwa”. Mniszki łączą tradycje hafciarskie przekazywane z pokolenia na pokolenie z nowoczesną techniką haftu.

Drzewce będą dębowe ze złotymi okuciami. Na drzewcu znajdą się dwa „gwoździe” z napisami: „Fundatorzy Absolwenci szkoły”, „Fundatorzy Przyjaciele szkoły”.

Projekt trzeciego sztandaru Technikum Leśnego w Białowieży

Źródło: Technikum Leśne w Białowieży

Uroczystość Poświęcenia i Przekazania Sztandaru Szkoły odbędzie się 14 września 2021 roku. W tym dniu zaplanowano poświęcenie sztandaru podczas mszy św. w kościele pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus oraz podczas nabożeństwa w Cerkwi św. Mikołaja w Białowieży. Poczet sztandarowy stanowić będą absolwenci szkoły. Przekazanie sztandaru dla pocztu szkolnego odbędzie się w auli internatu.

Na uroczystość zostali zaproszeni przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Lasów Państwowych i wszyscy fundatorzy sztandaru.